Angst op de beurzen: terecht of niet?
Niet terecht, als één enkele voorwaarde wordt vervuld.
Toegegeven, het ziet er griezelig uit. Wall Street hield gisterenavond enigszins stand, maar de banken kregen klappen die we sinds de financiële crisis van 2008-’09 niet meer hadden gezien.
Waarom?
De rechtstreekse aanleiding is het kapzeisen van Silicon Valley Bank (SVB). Dat is bij ons geen bekende naam, maar in het Mekka van de Californische techscene is dat dé bank van de honderden techondernemingen groot en klein.
De vele startups, maar ook grotere bedrijven, kregen van SVB leningen en deponeerden er hun inkomsten. Tijdens de technohausse van 2020-2021 kregen de techbedrijven veel geld binnen. SVB had dus heel wat op haar depositorekeningen staan. Slechts een deel diende voor leningen, de rest werd belegd in ‘veilige’ overheidsobligaties.
Het is een terugkerend thema bij ons: overheidsobligaties zijn niet per definitie ‘veilig’.
Natuurlijk zullen de VS wel voldoen aan hun terugbetalingsverplichtingen, maar het ‘veilige’ hangt af van wie erin belegt, hoeveel, en wat ervoor werd betaald. Bij SVB was dat nefast, om twee redenen:
- De bron droogde op: sinds goed een jaar is de wind gedraaid in techland. Wegens de comeback van inflatie en de bijhorende renteklim trokken veel klanten van SVB hun miljoenendeposito’s terug. Alternatieve kortlopende beleggingen werden attractiever dan deposito’s, waarvan de rente pas later de marktrente naar boven volgt.
- SVB zag plots forse bedragen wegvloeien en kon niet anders dan op haar beurt haar beleggingen terug te schroeven. Daar knelde het schoentje: wegens de intussen gestegen rente was de waarde van de oude overheidsobligaties (dus met een lagere rente) flink gezakt. Vorige woensdag moest SVB opbiechten dat ze bij de verkoop ter waarde van 21 miljard dollar een minwaarde slikte van 1,8 miljard dollar. Ze moest dus meteen ook een kapitaalverhoging aankondigen om dat gat te kunnen dichten.
- Dat nieuws zorgde voor terechte paniek bij de klanten, die dus massaal en tegelijk hun gelden kwamen weghalen. Deposito’s werden wel tot 250.000 dollar verzekerd, maar die techbedrijven hadden miljoenen op de SVB-rekeningen staan. Een onversneden bank run dus, en dan weet je het wel: game over. Om toch maar weer te zeggen: die veilige overheisdobligaties zijn inderdaad veilig, zolang je ze niet voor de eindvervaldag moét verkopen met verlies.
Ook een andere bank zonder particuliere klanten, Signature Bank, ging overkop. Die had niets gedaan, maar ook haar bedrijfsklanten hadden voor veel grotere bedragen dan 250.000 dollar op hun depositorekeningen staan en gingen er voor een bank run. Zo snel kan het dus gaan.
Gelukkig hebben de Amerikaanse autorititeiten, onder leiding van de kundige en ervaren minister van Financiën Janet Yellen, relatief snel (het kan altijd beter) gereageerd: àlle spaargelden, zonder plafond, worden gegarandeerd – dus als eender welke bank overkop gaat, krijgen de spaarders al hun geld zeker terug. Voorts mogen banken makkelijker lenen zonder bijkomende kosten. Ze mogen zelfs hun obligaties in portefeuille aan nominale waarde (in plaats van de fors gezakte marktwaarde) in pand geven.
Die maatregelen zouden iedereen moeten overtuigen dat bank runs niet hoeven.
Want hier gaat het dus om: een bank run vermijden.
We denken dat dat nu moet lukken. SVB en Signature hebben een specifiek profiel: geen particuliere klanten. De grootbanken in de VS en Europa hebben dat wel. Dat zorgt voor een betere spreiding van risico.
Wat we vrijdag en gisteren op de beurzen zagen, was dus een paniekreactie die dus niet terecht meer is. Niet terecht welteverstaan, indien de paniek op de beurzen snel wegdeemstert. In 2008 hebben we heel veel gezonde banken overkop weten gaan, omdat niemand nog wist wie gevaar liep en dus overal gelden werden teruggetrokken.
In theorie kan paniek nog tot veel miserie leiden. Maar de kans lijkt ons klein. SVB heeft geen al te grote connecties (lees: betalingsverplichtingen) met andere banken, die daardoor plots zelf in de problemen zouden komen. Bovendien zijn de grootbanken vandaag veel robuuster dan 15 jaar geleden. Ze moeten wel – de regels zijn veel strenger geworden.
We zien het dus als een uitschuiver, veroorzaakt door wat men als het meest veilig beschouwt: Amerikaanse (en andere) overheidsobligaties. Die blijven wél een risico: een stijgende rente maakt dat de waarde van de bij lagere rente uitgegeven obligaties zakt. En omdat er zoveel van in omloop zijn, spreken we hier over duizenden miljarden aan verliezen wereldwijd. Zolang dat papieren verliezen zijn, hoeft dat geen probleem te zijn. Maar wee de bank die ze moét verkopen.
Voor alle duidelijkheid: we zien in Europa geen enkele bank in die positie.
Conclusie: het basisscenario is dat dit zal voorbij waaien. Maar, omdat we met onvoorspelbare emotionele mensen te maken hebben, mogen we het scenario van een cascade van faillissementen en malheur op de beurzen niet helemaal uitsluiten. We houden ons dus streng aan onze Zanna-bodemlimieten (en we hopen van harte dat met name Umicore daar boven kan blijven…).
Comments (8)
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Ann Lippens
14 maart 2023 at 12:45
Top uitleg
Radboud Tiemessen
15 maart 2023 at 12:15
Inderdaad topuitleg, edoch ware het niet wijzer geweest om in de porto wat meer cash aan te houden? Zou zo maar kunnen dat er met de emotionele belegger in de markt wat buitenkansjes ontstaan.
Thomas Van den Berge
15 maart 2023 at 14:46
Geldt deze aanname ook als Credit Suisse overkop zou gaan? Of zal het allemaal zo geen vaart lopen?
Pieter-Jan Caubergs
15 maart 2023 at 15:49
Zoals ik ergens las (ik denk in de Tijd): “Credit Suisse is Too big to fail en too big to save.”
Zoals het nu aan het gaan is begint men in Europa toch ook wel ‘klamme’ handjes te krijgen denk ik…
Luc De Bock
15 maart 2023 at 16:39
Mister Market even in paniek. Waait weeral wel over.
David Gressens
16 maart 2023 at 00:23
Beste Pierre, met welke bodemlimiet houden we best rekening om stormschade te beperken? 30% onder aankoop of 30% onder gemiddelde waarde van alle posities? Afgaand op jouw voorbeeldportefeuille waarbij CPI bodemlimiet heeft van 9,5 (MMM n° 215 dd 2/03/2023), lijkt dit mij tov gemiddelde waarde van al jouw posities te zijn en niet tov aankoop, toch?
phuylb
16 maart 2023 at 07:41
De te hanteren bodemlimiet is de hoogste van de twee, zoals uitgelegd in de handleiding. Die regel is in de loop der jaren niet veranderd. We hebben vorig jaar wel een uitzondering toegestaan voor doelwachters en verdedigers, zoals CPI dus (voor uitleg, zie bv. n°212, pagina 13).
David Gressens
17 maart 2023 at 16:55
Als ik strict de hoogste bodemlimiet zou toepassen, kom ik in een situatie terecht waarbij ik mijn opgebouwde posities over de laatste 3 jaar, binnen de korte keren moet liquideren. Dit komt enerzijds omdat bij de posities waar ik gedeeltelijk winst heb genomen, nu de “oude” bovengrens -die als nieuwe ondergrens geldt- wordt onderschreden en anderzijds omdat recent aangekochte posities zoals CPI of VGP door de mand dreigen te vallen. “Cut your losses”, wordt zo “cut your portfolio”…