De Grote Buffett & Munger Show
Beste lezer,
Ik heb weer met volle teugen genoten van de algemene aandeelhoudervergadering van Berkshire Hathaway, met voorzitter Warren Buffett en vicevoorzitter Charlie Munger als de onweerstaanbare Waldorf en Statler van Omaha. Ik geef hieronder een aantal hoogtepunten. Ik dacht het kort te houden, maar beide heren, samen 180 jaar oud, hadden weeral zoveel te vertellen.
Over wat allemaal?
Over waarderingen. Natuurlijk wil iedereen Buffett’s toverformule om schandalig rijk te worden op de beurs. Die bestaat helaas niet. ‘Elk cijfer heeft een betekenis, maar je kan niet alle cijfers in één werkbare waarderingsformule gieten’, zei hij. Maar wat is dan het allerbelangrijkste cijfer? ‘De toekomstige rentevoet.’ Hier geeft de wijze toch iets weg, een botje, beter dan niets.
Over de toekomstige rentevoet. Buffett is een adept van ‘intrinsieke waarde’. In tegenstelling tot ‘marktwaarde’ (gewoon de beurskoers maal het aantal aandelen – veel te afhankelijk van de beurspsychologie) en ‘boekwaarde’ (de waarde zoals die in de boekhouding is opgenomen – veel te star), is die intrinsieke waarde gebaseerd op de ‘billijke’ waardering van Buffett zelf, ook afhankelijk van de evolutie van de rentevoeten.
Het komt er bij Buffett dus op aan een inschatting te maken van de rentevoeten over 10 en 20 jaar. Dat is nattevingerwerk, helaas. In elk geval: ‘Indien de rente nog lang op het huidig peil blijft, zijn rendementen van 10% gemiddeld per jaar onmogelijk. Indien de rente een beetje stijgt, kunnen we wel 10% per jaar halen.’ Een voorzichtige Munger voegt toe: ‘Onze toekomst zal minder glorierijk zijn dan ons verleden, gezien onze omvang.’ Logisch: een kleine belegger à la Zanna kan veel makkelijker hoge returns halen dan een mastodont die nog enkel in supergrote bedrijven kan beleggen.
Maar uiteindelijk komt waardering neer op: met zoveel mogelijk zekerheid de toekomstige inkomstenstroom voorspellen. Sommige sectoren zijn voorspelbaarder dan andere, bijvoorbeeld nutsbedrijven tegenover technologiebedrijven. Vandaar zijn jarenlange afkeer van techno: ‘De inkomstenflow is te onvoorspelbaar. De markt en het marktaandeel zijn nooit gewaarborgd.’
Over Apple vs IBM. Daar kwam zes jaar geleden verandering in, toen Berkshire plots fors investeerde in computergroep IBM. Buffett verhulde gisteren niet dat hij danig teleurgesteld is in die belegging (een opvallende uitspraak, want hij heeft nog steeds voor meerdere miljarden dollars IBM-aandelen, ook al heeft hij in de voorbije maanden zijn belang in ‘Big Blue’ fors afgebouwd). Tegelijk bouwde hij razendsnel een belang van circa 20 miljard op in Apple. Waarom die wel en IBM niet?, wilde een aandeelhouder weten. Buffett: ‘Het is een heel ander beestje. Apple is veel meer een maker van consumptieproducten.’ Tip: lees in MMM n°70 waarom Buffett Apple kocht.
Over hun modelinvestering. Berkshire heeft heel wat uitstekende beleggingen op zijn conto, met Coca-Cola als vaandeldrager. Toch had Buffett het vaker over See’s Candy, een pralinefabrikant die hij in 1972 overnam voor 25 miljoen dollar. De return on investment is duizelingwekkend. Buffett wijst op de prijszettingsmacht: ‘Mensen willen geen goedkope pralines. Je gaat met Valentijn toch niet thuiskomen bij je vrouw of vriendin – hopelijk twee keer dezelfde persoon – met een pak goedkope bonbons? Toch liever lekker en duur dan te moeten zeggen: ‘Hier schat, ik heb er niet veel voor betaald!’?’ Munger vult droogjes aan: ‘See’s is een participatie die ons almaar meer opbrengt terwijl we er niets voor moeten doen. Ons favoriete soort.’
Over de volgende olifant. Buffett en Munger hebben de vuurkracht om een enorm bedrijf over te nemen. ‘We kunnen een deal van 150 miljard dollar aan’, zei Munger. Hun cashpositie schommelt rond 95 miljard dollar, maar Berkshire kan makkelijk tientallen miljarden extra ophalen op de obligatiemarkt. 150 miljard, dat is te weinig voor Coca-Cola of AB InBev, maar beide mammoeten zitten al voor een deel in handen van respectievelijk Buffett en Buffetts Braziliaanse partners van 3G.
Natuurlijk kunnen ze een deel van die cash ook aanwenden voor een dividend. Buffett liet die mogelijkheid alleszins open.
Welk soort bedrijven wil Berkshire overnemen? Buffett gelooft in de juiste managers. Dat zijn leiders die hun verantwoordelijkheid kunnen nemen, die 100% betrouwbaar zijn en die passen in de cultuur van Berkshire. ‘Meer nog: het zijn managers die naar ons toekomen en smeken om deel uit te maken van Berkshire’, zegt hij. Nog een managerskwaliteit: denken als eigenaar. Buffett: ‘Mijn vraag aan elke CEO is: ‘Stel dat je àlle aandelen zou bezitten van jouw bedrijf, wat zou je dan anders doen?’ Het enige juiste antwoord is: ‘niets.’’ Munger vult aan: ‘Veel bedrijfsleiders willen briljant zijn, wij willen gewoon rationeel blijven. Het is gevaarlijk briljant te willen zijn, zeker in een onzekere omgeving.’
Over Mister Market. Een Chinese aandeelhouder klaagt dat de meeste beleggers in China pure speculanten zijn: niet op zoek naar waarde, des te meer op snel gewin. Kan Buffett niet helpen om ze educeren? Buffett zegt dat de doorsnee belegger, of dat nu een Chinees of een Amerikaan is, niet wil bijleren: ‘Zodra de hausse een tijdje duur, geldt dat als ‘sociaal bewijs’ dat de hausse definitief is en dat er geen risico’s meer zijn. En dan wordt het zeer lastig je niet te laten meeslepen. Wie kan er immers tegen dat buurman, die 30 IQ-punten minder telt dan jij, toch meer geld verdient dankzij de beurs? Die casinokarakteristiek is bedwelmend, vooral bij mensen die nooit eerder een zware correctie meemaakten. Dat wordt dan een ‘self-fulfilling’-stijging tot de stijging stopt en het sentiment plots keert. Dan verspreidt de angst zich vliegensvlug en worden aandelen tegen belachelijke prijzen gedumpt. Het is dan dat de nuchtere belegger zijn slag kan slaan.’
Munger vult aan: ‘We hebben in al die jaren veel gepreekt tegen hebzucht en angst op de beurs, maar het waren woorden in de wind.’ Buffett: ‘Goed voor ons, eigenlijk.’
Wie kreeg de meeste bloemetjes?
Buffett heeft zo zijn idolen en mensen voor wie hij zijn appreciatie niet onder stoelen of banken steekt. Dat zijn in de eerste plaats de eigen medewerkers, onder wie Ted Weschler en Todd Combs, die elk 10 miljard dollar beheren.
Dit jaar stak de 88-jarige Jack Bogle er bovenuit (hij werd in maart ook al in het jaarverslag danig bewierookt). De vader van het passief beleggen (op een goedkope manier een index schaduwen, al dan niet via ‘exchange traded funds’) heeft volgens Buffett ‘meer gedaan voor de Amerikaanse belegger dan eender wie. Dankzij Bogle verdienden de spaarders honderden en honderden miljarden.’
Maar ook Jeff Bezos van Amazon kreeg bloemetjes. ‘Wat hij deed bij Amazon… We hebben zijn uitzonderlijke begaafdheid danig onderschat. Nu was het in het begin ook totaal niet duidelijk dat hij zou slagen.’ Munger vult aan: ‘We hebben nooit één aandeel Amazon gehad. Dat was een blunder van ons. We hebben ook nooit Google gehad, terwijl we hier wel degelijk konden weten hoe succesvol een investering kon zijn. We failed you here.’ Hoezo, ‘we hadden het kunnen weten’? Buffett legt uit dat ze via hun verzekeraar Geico klant waren bij Google. ‘Telkens iemand op de zoekrobot doorklikte moest Geico Google betalen. Het geld stroomde binnen, terwijl er amper kapitaalinvesteringen binnenstroomden. Een gouden model.’
De naam van de econoom John Maynard Keynes viel ook dit jaar. En die van Jorge Paulo Lemann uiteraard, de Braziliaanse topman van het beleggingsvehikel 3G, Buffetts partner in de investering in Kraft Heinz en Burger King, en waarmee hij dit jaar op Unilever bood. Wordt Lemann de opvolger van Buffett? ‘Mijn opvolger wordt allicht iemand die al enkele jaren lid is van de Berkshire-familie.’ Niet de zilveren zeventigplusser dus.
Ajit Jain dan, de baas van de verzekeringsactiviteiten (een gigantische divisie bij Berkshire)? Buffett: ‘Ajit heeft veel meer waarde voor u gecreëerd dan ik.’
Tot slot: Greg Abel, de baas van alle energiebelangen van Berkshire Hathaway (en dat zijn er véél). Buffett liet alweer niets los over zijn opvolger, maar u als abonnee van MMM weet het al sinds n°24 van ruim twee jaar geleden: Greg Abel wordt de nieuwe Buffett.
Veel gelach en gegibber. Enkele geestige tussenkomsten, zoals deze van de 93-jarige Munger.
– Op de vraag welke grote dromen ze nog hebben: ‘Opnieuw 90 zijn.’
Ook de raad van Bestuur van Berkshire, met onder meer Bill Gates en drie 90-plussers op de twaalf, is gemiddeld stokoud. Nog even wachten, er is goed nieuws op komst, lachte Buffett:
– Over twee jaar is Jack Bogle 90. Eindelijk oud genoeg om bij ons bestuurder te worden.’
Eentje van Buffett, die consultants haat:
– Indien Berkshire na mijn heengaan consultants begint in te huren, kom ik terug.’
Soms was het een zuivere Muppet Show, met Waldorf en Statler:
– Buffett: ‘Vroeger waren we jong en onwetend.’ Munger: ‘Nu zijn we oud en onwetend.’
Maar wat is nu eigenlijk het allerbelangrijkste? Buffett: ‘Veel lezen. Ik tracht wekelijks het equivalent van 500 pagina’s te lezen.’ Munger beaamt: ‘Continu bijleren. Hadden we dat niet gedaan, zouden jullie hier niet zitten. Ik bedoel, jullie zouden wel leven… Maar niet hier in Omaha.’ Waarop hij nog een koekje nam.
Comments (5)
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
jan verheyden
7 mei 2017 at 18:53
Bedankt Zanna,om ons zelfs tijdens het weekend nog even laten mee te genieten.
Eric Behiels
8 mei 2017 at 09:20
Bedankt voor de berichtgeving (ook Sipef blog) . Hoe zouden we meer deelnemers kunnen activeren om deze blogs te beantwoorden ? Vele meningen
zijn steeds interessant om volgen .
Dirk Van den Bergh
8 mei 2017 at 12:52
Genieten van deze blogs,dat doe ik. Ik heb vorige week wat reclame gemaakt bij collega-fietsers in Mallorca (zaaalig) – jawel, er waren intelligente personen bij – voor MMM. En ik moet zeggen: sommigen waren meer dan geinteresseerd.
Alexander Tanghe
8 mei 2017 at 13:20
idem… ook enkele personen warm gemaakt voor MMM. altijd leuk om met vrienden die dezelfde passie delen te overleggen welke aandelen te kopen of net niet… 2nd opinion altijd leuk..
Maarten Arnou
12 mei 2017 at 11:45
Klopt, hoe meer meningen, hoe meer vreugd. Beleggen kan anders soms een eenzame bezigheid zijn, niet?
Oh ja, en zeker van harte bedankt voor dit boeiende verslag van Waldorf & Statler! 🙂