Een oplossing voor Griekenland
Het is een zielige vertoning, die maandenlang aanslepende onderhandelingen tussen de Griekse Syriza-regering en ‘de trojka’ of ‘de instituten’ of ‘de geldschieters’ of hoe die onderhandelaars van het IMF, de Europese Centrale Bank en de Europese regering ook genoemd dienen te worden. het is een tenenkrullend dovemansgesprek. Een oplossing is onmogelijk – en was dat maanden geleden ook al.
Een oplossing is onmogelijk, omdat de regering-Tsipras weliswaar inspanningen wil doen op besparingsvlak, maar zelf wil beslissen hoe. En omdat de geldschieters weliswaar flexibel willen zijn op het vlak van de besparingen zelf, maar niet akkoord kunnen gaan over de manier waarop Griekenland dat dan wil doen.
Hoe. De manier waarop. Het probleem is geen geldkwestie. het is een kwestie van economische politiek.
Alexis Tsipras (foto) wil de behoeftigen ontzien. Dat is een deugdelijke betrachting, op voorwaarde dat de strategie ook kan werken. Zijn strategie werkt duidelijk niet, elke econoom zal dat wel beamen. De regering viseert de ondernemers om toch maar de sociale uitkeringen op een onhoudbaar hoog peil te houden. Wat ze zou moeten doen is de uitkeringen aan de echt behoeftigen vrijwaren, maar het voor de rest onwaarschijnlijke gemors met pensioenen (16% van het Griekse bbp!) en andere ongewenste uitkeringen stoppen. De ‘welvaartsstaat’ Griekenland is een ‘profitariaatsstaat’ geworden: tienduizenden burgers frauderen en leven van onterechte overheidsinkomsten dat het een lieve lust is. De echte behoeftige is daar de grote dupe van.
En wie moet die langs alle kanten lekkende staatskas dan vullen? Ondernemers. De regering wil de vennootschapsbelasting opnieuw optrekken, nu al tot 29%. Bedrijven die meer dan 1 miljoen euro winst maken zouden een speciale extra taks van 12% moeten betalen. Burgers die meer dan 30.000 euro verdienen, zouden ook een extra ‘solidariteitstaks’ moeten ophoesten.
Kortom, elke Griek die iets bezit waarmee hij kan gaan ondernemen, aanwerven, winst maken en op die manier bijdragen tot de langetermijngroei van zijn natie, wordt beboet. Elk ernstig initiatief wordt ontmoedigd. Het is lonender langdurig ziek verklaard te worden of met de duimen te zitten draaien binnen het veel te grote maar overbeschermde ambtenarenleger. Of gewoon te frauderen. De pakkans is laag in Griekenland.
Het houdt economisch geen steek, en de onderhandelaars van de Trojka beseffen dat. Alleen kunnen ze hun recepten niet opleggen, ook al omdat ze in Griekenland als ‘evil’ en dus totaal ongeloofwaardig gebrandmerkt zijn.
Hadden we maar iemand als John Maynard Keynes, de Britse econoom met een enorme invloed tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw. De elitaire Keynes genoot (en geniet nog steeds) bovendien van een links imago. Hij zou misschien kans maken om de Grieken te overtuigen dat economische groei echt noodzakelijk is om uit het moeras te geraken. Ook al omdat de verhouding schulden/economie niet omlaag kan zolang de noemer van die verhouding niet omhoog gaat.
Keynes zou allicht tevens de nadruk gelegd hebben op een mogelijke oplossing die geen van beide kemphanen ook maar lijken te overwegen: betrek de gewone Griek. Geef hem hoop. Maak een contract met de burger, met Yannis-met-de-Pet.
Laat hem bijvoorbeeld zijn in de voorbije jaren ingeleverde inkomsten (20 à 25%!) terugverdienen van zodra de economie opnieuw groeit. Enerzijds geeft het de burger een noodzakelijk perspectief. Hij wordt betrokken. Hij zal zijn steentje willen bijdragen in de zoektocht naar de verloren groei. Anderzijds stijgt de uitgavendruk (de hogere lonen) pas op het moment dat er groei is en dus ook de overheidsinkomsten stijgen.
Indien de regering-Tsipras in die richting een voorstel indient, met de planmatig uitgewerkte belofte komaf te maken met het morsen van overheidsgeld naar al degenen die het niet verdienen en eigenlijk niet nodig hebben, zouden Europa en het IMF een gunstiger terugbetalingsschema van de Griekse schulden ongetwijfeld zien zitten.
Maar, helaas, het zal niet gebeuren. Politieke onwil…
