Beurstroebelen: we zien de kat niet
Credit Suisse is gered, en toch houdt de crisissfeer op de beurzen aan.
Aan de redding zelf ligt het niet. Zusterbank UBS slorpt Credit Suisse op voor een appel en een ei (circa 3,3 miljard euro), waardoor een cascade van faillissementen vermeden werd. Dat laatste was een reëel gevaar. Credit Suisse is een wereldwijd opererende systeembank, met té veel connecties en met té veel tegenpartijen, waardoor het financieel systeem zelf in gevaar zou komen mocht de reus kapseizen.
Volgens ingewijden was dat laatste niet meer te vermijden, omdat panikerende klanten zo’n 10 miljard euro per dag weghaalden. Zoiets kan geen enkele bank overleven. Banken werken immers met een hefboom: ze geven de deposito’s van hun cliënten uit in de vorm van kredieten. Die deposito’s liggen dus niet te wachten tot de klant ze komt opvragen. Indien te veel klanten tegelijk ze opvragen, gaat de bank ten onder.
Elke financiële instelling kent dat gevaar, en wil dus liever geen tegoeden van zo’n bank in moeilijkheden. Een overname door een speler die wél nog het vertrouwen van de markt en de klanten geniet, was dus hoogstnodig. UBS is die sterke speler. Het is ook een Zwitserse bank (onder leiding van de Nederlander Ralph Hamers), waardoor de overname juridisch makkelijker te beklinken is dan een grensoverschrijdende fusie.
Voorts houdt de Zwitserse centrale bank 100 miljard frank liquiditeitssteun klaar voor mocht het moeten zijn.
Dat klinkt allemaal ten zeerste geruststellend, en toch is de storm niet geweken. Waarom niet?
Dit slaat alleszins wonden. Het personeel van Credit Suisse mag zich aan enkele zware ontslagrondes verwachten. Sommige obligatiehouders van Credit Suisse verliezen alles, terwijl aandeelhouders nog kruimels overhouden. De aandeelhouders van UBS zijn misnoegd omdat ze over deze ingrijpende deal niet mochten stemmen (die deal moést beklonken worden voor de opening van de beurzen vanochtend, anders zou de onzekerheid tot paniekverkopen hebben geleid, ook bij andere instellingen die op hun beurt in de problemen zouden zijn geraakt.
Onzekerheid is hier de cruciale term. We hebben mogen vaststellen dat de autoriteiten gepast en kordaat ageerden. Voorts zagen we een goede samenwerking en een puike coördinatie tussen de centraalbankiers wereldwijd. En we mogen niet vergeten dat de banken vandaag robuuster zijn dan 15 jaar geleden tijdens de Grote Financiële Crisis. In feite was Credit Suisse al jaren de slechtste leerling van de klas.
Maar dat alles wist de onzekerheid niet weg. Die is als tandpasta: het vergt veel werk en geduld om die weer in de tube te persen. Vanochtend las ik de column van Megan Greene in Financial Times. Zij vergeleek het globaal banksysteem met de kat van Erwin Schrödinger, 90 jaar geleden een boegbeeld van de quantummechanica. In een filosofisch gedachte-experiment sloot hij een kat op in een gesloten en afgedekte doos, met daarin een dodelijk goedje dat mogelijk wel of mogelijk niet vrijkomt. Is de kat dan dood of niet? Dat weet je pas als je de doos opent. Zolang dat niet gebeurt moet de kat tegelijk als dood en levend worden beschouwd.
Het is een wat akelige parallel: zolang we de ondoorzichtige doos van het bankengestel niet openen, zien we niet welke banken in gevaar zijn. En aangezien we niet kunnen weten welke banken te mijden zijn, is de kans reëel dat we ze allemaal gaan mijden zodat het dodelijk goedje zich zal verspreiden. Zo dodelijk kan onzekerheid dus zijn.
En daarom is de crisis nog niet geweken.
Maar gezien de relatief goede gezondheid van de andere systeembanken én de paraatheid van de autoriteiten en regulatoren om gepast in te grijpen, banken wij erop dat de onzekerheid zal wegebben. De volgende dagen worden cruciaal – een nieuwe naam in moeilijkheden duikt best niet meer op.
Ondertussen lijken aandelen als KBC en Ageas stilaan aantrekkelijk voor de rustige langetermijnbelegger. Ik zou evenwel nog even wachten. Ofwel keert de rust en de rede terug, ofwel volgt nog een flinke duik. In het eerste geval kopen we met plezier wat duurder, in het tweede geval kopen we met plezier én spotgoedkoop, in de overtuiging dat beide Belgen geen vogel voor de kat zijn.
